HR Excellence in research Unia Europejska
HR Excellence in research Unia Europejska
BIP

Laboratorium Geotermalne

Laboratorium Geotermalne w Bańskiej Niżnej na Podhalu

Posiada najstarszą w Polsce instalację geotermalną, funkcjonującą od 1993 roku. W laboratorium tym, na szeroką skalę, prowadzone są badania naukowe nad pozyskiwaniem i zagospodarowaniem energii geotermalnej oraz nad przyjaznymi dla środowiska rozwiązaniami technologicznymi w tym zakresie. Problematyka badawcza obejmuje energooszczędne budownictwo w zakresie systemów instalacyjnych i urządzeń do produkcji energii elektrycznej i cieplnej, optymalizację technologii pomp ciepła, jak również technologie odzyskiwania tzw. „ciepła odpadowego”, niewykorzystywanego do ogrzewania domów i mieszkań. Warto podkreślić, że pracownicy naszego Instytutu są prekursorami wykorzystania energii geotermalnej dla ciepłownictwa. W laboratorium tym zbudowano pilotowe instalacje kaskadowego odbioru ciepła, czy badawcze stanowisko odsalania wód geotermalnych. W badaniach wykorzystuje się specjalistyczne oprogramowanie TOUGH, TOUGHREACT, PetraSim umożliwiające modelowanie pracy złoża geotermalnego, systemów HDR i układów binarnych.

Kontakt

dr inż. Bogusław Bielec
Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Pracownia Odnawialnych Źródeł Energii
ul. Wybickiego 7A
31-261Kraków
tel. 664 929 819
Kierownik Laboratorium Geotermalnego dr hab. inż. Beata Kępińska
Laboratorium Geotermalne IGSMiE PAN
ul. Cieplice 14A
34-424 Szaflary
tel. 18 20 73 218

Zakres usług naukowo-badawczych

W Laboratorium Geotermalnym IGSMiE PAN od ponad 30 lat prowadzone są wszechstronne badania w zakresie:

  • Rozpoznania warunków występowania wód i energii geotermalnej,
  • Projektowania otworów ujmujących wody geotermalne,
  • Nadzorowania i dokumentowania prac geologicznych,
  • Optymalizacji energetycznej wykorzystania energii geotermalnej w różnych systemach grzewczych,
  • Optymalizacji efektu środowiskowego zagospodarowania energii geotermalnej,
  • Oceny jakości wód i modyfikacji ich składu w kontekście ich poza energetycznego wykorzystania m.in. w rolnictwie, balneoterapii, kosmetologii, jako wód pitnych itp.
  • Oceny barier dla szerokiego wdrożenia energii geotermalnej w systemach ciepłowniczych,
  • Procesów legislacyjnych i finansowych wsparcia energetyki geotermalnej.

W szczególności specjalizujemy się w następujących pracach badawczych i wdrożeniowych:

  • Badania i prowadzenie pełnego zakresu prac od rozpoznania warunków hydrogeotermalnych poprzez modele udostępniania i prace wiertnicze aż po opracowanie dokumentacji umożliwiających przystąpienie do eksploatacji złoża wód geotermalnych.
  • Opracowywanie matematycznych modeli optymalnego zagospodarowania energii w konkretnych warunkach odbioru ciepła. W przetwarzaniu i interpretacji danych pomiarowych wykorzystywane jest licencjonowane oprogramowanie specjalistyczne oraz autorskie narzędzia informatyczne.
  • Kompleksowe i wszechstronne wykorzystanie energii i wód geotermalnych z promocją ich zagospodarowania.
  • Procesu odsalania wód geotermalnych umożliwiające modelowanie właściwości fizykochemicznych ochłodzonej wody geotermalnej z odzyskiem permeatu spełniającego wymogi wody przeznaczonej do spożycia i na cele gospodarcze oraz koncentratu o wielokierunkowym zagospodarowaniu.
  • Testy złożowe w otworach geotermalnych z możliwością zdalnej archiwizacji i przetwarzania danych pomiarowych, jak strumień i temperatura wód na wypływie oraz położenie statycznego i dynamicznego zwierciadła wód.
  • Modelowanie pracy złoża geotermalnego oraz systemów EGS/HDR, a także warunków pracy systemu energetycznego wykorzystującego energię geotermalną.

Wybrane przykłady zrealizowanych prac

  1. Projekty, realizacja i uruchomienie w 1993 roku pierwszej w Polsce instalacji geotermalnej pn. „Doświadczalny Zakład Geotermalny Bańska-Biały Dunajec”
  2. Program i wdrożenie w latach 1996-2000 (wraz z Geotermią Mazowiecką S.A.) pierwszego w Polsce projektu kompletnej rekonstrukcji otworu Mszczonów IG-1 dla celów geotermalnych,
  3. Współpraca merytoryczna i formalna w uruchomieniu firm geotermalnych PEC Geotermia Podhalańska S.A. i Geotermia Mazowiecka S.A.
  4. Projekt i uruchomienie systemu kaskadowego odbioru ciepła na pięciu stopniach jego wykorzystania, funkcjonujące na obiegu wtórnym wody ciepłowniczej: 1) sieć ciepłownicza i ciepła woda dla obiektów Laboratorium; 2) suszarnia drewna; 3) szklarnia parapetowa; 4) obiekt chowu ryb ciepłolubnych; 5) tunele foliowe do upraw warzyw. W chwili obecnej eksploatacja dwóch ostatnich stopni kaskady cieplnej jest zawieszona;
  5. Prowadzenie merytoryczne i formalne kilkudziesięciu prac nadzoru geologicznego, realizacji testów złożowych i dokumentowania zasobów.
  6. Opracowania Projektów Robót Geologicznych dla kilkudziesięciu lokalizacji wraz z ich formalnym zatwierdzeniem.
  7. Opracowanie kilkunastu aplikacji o dotacje finansowe dla realizacji prac geologicznych,
  8. Opracowanie kilkudziesięciu wstępnych studiów wykonalności pn. Analiza występowania i możliwości zagospodarowania potencjału geotermalnego.
  9. Opracowanie atlasów, map, książek i artykułów naukowych dotyczących potencjału wdrożeniowego energii i wód geotermalnych,
  10. Realizacja kilkudziesięciu projektów badawczo-wdrożeniowych finansowanych ze źródeł krajowych oraz zagranicznych.