Na historię naszego Instytutu składa się kilka wydarzeń związanych ostatecznie z powstaniem samodzielnej jednostki naukowo-badawczej PAN:
Badania prowadzone w Instytucie charakteryzują się interdyscyplinarnością i kompleksowością. Są wykonywane w pełnym cyklu − od badań podstawowych do aplikacji. Interdyscyplinarny charakter działalności Instytutu obejmuje w szczególności takie obszary badawcze, jak:
Warto podkreślić, że Instytut jest prekursorem wykorzystania w Polsce energii geotermalnej. W roku 1993 zaprojektowano i zbudowano pierwszy doświadczalny zakład geotermalny w Bańskiej Niżnej-Białym Dunajcu, bazujący na dwóch głębokich otworach. Instalacja ta jest obecnie eksploatowana dla potrzeb ciepłownictwa oraz służy jako laboratorium geotermalne do badań.
